१२. नाम घेणाऱ्याचे राम कल्याण करतो डॉ. श्रीनिवास कशाळीकर

श्री. सद्गुरू ब्रह्मचैतन्य गोंदवलेकर महाराज म्हणतात, "वाटेल ते झाले तरी भगवंताचे नाम सोडू नका, नाम घेणाऱ्याचे राम कल्याण करतो हे माझे सांगणे शेवटपर्यंत विसरू नका."

वाटेल ते झाले तरी भगवंताचे नाम सोडू नका असे; सद्गुरू का म्हणतात?

कारण नामस्मरण चालू असले तरी, आपले शरीर, मन आणि परिस्थिती सतत आणि वेगाने बदलत असते. अश्या बदलत्या परिस्थितीत क्षणोक्षणी काय होते आहे आणि काय हवे आहे हे कळत नाही! एवढेच नव्हे तर आपल्याला काही कळत नाही हे देखील कळत नाही! बदल नको म्हणून, सतत होत असलेला बदल टाळता येत नाही आणि बदल हवा म्हणून हवा तो बदल घडवताच येतो असेही नाही! बरं हवा तो बदल घडला, तरी पुन्हा तो नकोसा होतो आणि पुन्हा आपण अस्वस्थ ते अस्वस्थच राहतो!
अश्या वेळी आपण संकुचित बनलेले असल्यामुळे संकुचित स्वार्थ गोंजारणाऱ्या, चुचकारणाऱ्या आणि पोसणाऱ्या बाबींना आपण घट्ट धरून बसलेले असतो! त्यामुळे या बाबी आपल्यापाशी तश्याच सुरक्षित राहतात! पण ज्यातून संकुचित स्वार्थ जपला जात नाही अश्या गोष्टींकडे मात्र आपले दुर्लक्ष होते आणि त्या आपल्या स्मरणातून जाऊ शकतात. संकुचित स्वार्थ न जपणारी सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे भगवंताचे नामच! तेच प्रथम आपल्याकडून सुटण्याचा आणि आपण विस्मरणाच्या गर्तेत जाणाचा संभव असतो!

अश्या वेळी आपल्याला विस्मरणरुपी मृत्युच्या गर्तेतून बाहेर काढण्यासाठी सद्गुरूंनी निव्वळ कृपाळूपणे नव्हे तर अगदी कळवळून पुढे केलेला मदतीचा हात म्हणजे सद्गुरूंचे हे सांगणे आहे!
“नाम घेणाऱ्याचे राम कल्याण करतो” म्हणजे काय?

आपले मन उथळ आणि संकुचित असल्यामुळे कल्याण याचा अर्थ केवळ बाह्य परिस्थिती सुधारणे असा वाटतो. पण बाह्य परिस्थिती ही प्रारब्धानुसार ठरत असते आणि खरे म्हणजे ती बाधत नाही. त्यामुळे केवळ बाह्य आणि दृश्य परिस्थितीवरून कल्याण – अकल्याण ठरत नाही! पण आपण हे सत्य लक्षात न घेता केवळ बाह्य व दृश्य परिस्थिती मनाप्रमाणे बदलली नाही की नामावरचा विश्वास गमावतो! हे टाळण्यासाठी कल्याण याचा अर्थ नीट समजायला आणि आंत भिनायला हवा!

कल्याण याचा अर्थ; अपूर्ण, संकुचित आणि भ्रामक अस्वस्थतेतून पूर्ण, उदात्त आणि शाश्वत स्वस्थतेकडे, समाधानाच्या स्थितीत जाणे आणि अश्या शाश्वत स्वस्थतेला व समाधानाला पूरक असे कार्य; जीवनाच्या ज्या क्षेत्रात (शिक्षण, आरोग्य, राजकारण, संरक्षण, समाजकारण, व्यापार, उद्योग, चित्रकला, संगीत, नाटक, सिनेमा इत्यादी) आपण वावरत असू त्या क्षेत्रात आपल्याकडून घडणे!
नाम घेणाऱ्याचे राम कल्याण करतो ते हे असे!